Bạn có từng trải qua cảm giác quen thuộc khi gặp một ai đó lần đầu tiên hay thấy mình đã từng ở một nơi nào trước đây mặc dù chưa hề đặt chân đến? Nếu câu trả lời là có thì nhiều khả năng bạn đã trải qua hiện tượng Déjà vu. Ngoài ra còn có một hiện tượng khác kỳ quái và khó hiểu hơn Deja Vu là hiện tượng mới được các nhà khoa học nghiên cứu – mang tên Deja Reve Deja Vu – trải nghiệm được cho là “nhìn thấy tương lai từ quá khứ” là một trong những hiện tượng kỳ lạ mà quá nửa dân số thế giới từng trải qua ít nhất một lần trong đời.
1. Deja Vu- Deja Reve là gì?
- Deja Vu:Déjà vu (hay phổ biến hơn là Deja vu) bắt nguồn từ tiếng Pháp mang ý nghĩa “đã từng xảy ra”. Đây là cảm giác xuất hiện khi một sự kiện nào đó diễn ra và bạn cho rằng nó đã xảy ra rồi trong quá khứ. Bạn có thể đã từng trải qua trải nghiệm này ít nhất vài lần trong đời nhưng có thể là khoảnh khắc quá ngắn nên chính bản thân bạn không hề nhận thức được.
Deja vu là hiện tượng bạn cảm thấy một sự kiện, nhân vật hay nơi chốn nào đó rất quen thuộc, tới từng chi tiết mặc dù rõ ràng là bạn mới tiếp xúc với đối tượng đó lần đầu tiên.
Có rất nhiều giả thuyết được đặt ra cho nguyên nhân gây ra hiện tượng Deja vu nhưng các nhà khoa học đa phần đều tập trung về hướng phân tích quá trình ghi nhớ của não bộ nhưng vẫn chưa giải thích được hết các trường hợp.
- Deja Reve:Nếu như thuật ngữ tiếng Pháp Déjà Vu có nghĩa đen là ‘đã từng nhìn thấy’, thì Dêjà Rêvé có nghĩa là ‘đã từng mơ thấy’.Về cơ bản, Deja Reve là cảm giác bạn có được khi bạn ở trong một tình huống trong thế giới thực khiến bạn cảm thấy rằng bạn mơ thấy mình sẽ ở đó, hoặc bằng cách nào đó bạn đã thấy trước hoàn cảnh của mình.Một số người trải nghiệm Deja Reve cảm thấy rằng những giấc mơ tiên tri của họ đã đến với họ cách đây nhiều năm.2. Trải nghiệm Deja Vu và Deja Reve:
- Deja Vu: Kéo dài chỉ từ 10 đến 30 giây, vậy mà hiện tượng Deja Vu đã khiến khoa học phải điên đầu nghiên cứu trong nhiều năm. Triết gia người Pháp Émile Boirac (1851-1917) là một trong những người tiên phong nghiên cứu Deja Vu đầu tiên năm 1876.
Cho đến nay, có hàng chục giả định đưa ra để giải thích cho hiện tượng bí ẩn này, trong đó, giả định được chấp nhận rộng rãi nhất là do tiềm thức. Theo đó, tiềm thức hoạt động song song với suy nghĩ nhưng lại hoạt động bất chấp sự suy nghĩ của con người. Tiềm thức tạo nên các hình ảnh, tình huống TRÙNG HỢP với các sự kiện diễn ra trong đời sống con người.
Theo giả định này, các nhà khoa học kết luận: Deja Vu là trải nghiệm của một người khi nhận thấy 1 sự kiện nào đó diễn ra và bạn cho rằng nó đã từng có trong quá khứ.
Trong khi hiện tượng Deja Vu còn chứa nhiều bí ẩn đối với khoa học thì một hiện tượng khác đối lập với Deja Vu, được cho là kỳ lạ và bí hiểm hơn Deja Vu, cũng đang thách thức giới nghiên cứu.
- Deja Reve: Các nhà khoa học đã tìm cách kích hoạt Deja Vu trong phòng thí nghiệm và chứng minh rằng cảm giác không thực sự mang lại cho bạn bất kỳ khả năng nhận thức nào. Tương tự như vậy, cảm giác của Deja Reve không có nghĩa là bạn thực sự mơ những gì bạn nghĩ bạn đã mơ.
Theo công trình nghiên cứu mới dựa trên các báo cáo y tế về bệnh nhân động kinh từ năm 1958 đến 2015, trải nghiệm Deja Reve xảy ra phổ biến sau khi bệnh nhân được kích thích não điện EBS – một phương pháp điều trị khá chuẩn cho các triệu chứng động kinh.
Tiến sĩ Jonathan Curot thuộc Bệnh viện Đại học Toulouse (Pháp), tác giả chính của công trình về Deja Reve cho biết: Nghiên cứu biệt lập Deja Reve là cách để khoa học tách cảm giác của Deja Vu ra khỏi cảm giác Deja Reve và tìm hiểu thêm về bí ẩn giấc mơ của con người.Nói cách khác, Deja Reve là cách tiếp cận thú vị để hiểu rõ hơn về những giấc mơ sinh lý không thể sao chép trong điều kiện phòng thí nghiệm.
Hầu hết các nghiên cứu xoay quanh hiện tượng ‘đã từng mơ thấy’ tập trung vào thời gian ngủ REM (một trong 4 giai đoạn của giấc ngủ ban đêm).Trên thực tế, những người tham gia nghiên cứu đã mô tả trải nghiệm Deja Reve của họ theo ba cách riêng biệt:
– Deja Reve kiểu từng hồi, từng giai đoạn: Bệnh nhân có thể xác định chính xác (hoặc gần đúng) ngày mà họ sẽ có giấc mơ nhất định của mình.
– Deja Reve có cảm giác quen thuộc: “Tôi mơ thấy một giấc mơ (cơn ác mộng) mà họ đã gặp cách đó vài năm.” – một bệnh nhân giải thích.
– Deja Reve kiểu chìm trong giấc mơ: Nghĩa là ngay khi đã tỉnh dậy, đầu óc họ vẫn còn bị cuốn vào giấc mơ. Nếu trong mơ họ đang khóc thì khi tỉnh dậy, cảm giác đau buồn vẫn chưa chấm dứt và họ có thể khóc tiếp.
Các nhà khoa học tạm kết luận, Deja Reve vẫn là một hiện tượng mới và công trình nghiên cứu này là bước đầu tiên để giải thích những cảm giác mơ kỳ lạ xảy đến với con người.
3. Giả thiết dưới con mắt các nhà khoa học và tâm linh:
- Déjà vu là do các giác quan đánh lừa con người?
Có một giả thuyết đặc biệt mơ hồ, rằng déjà vu là hiện tượng đơn giản, theo đó các giác quan trong cơ thể “chơi khăm” lại con người.Thông thường, cảm giác và nhận thức của con người về thế giới không phải là rạch ròi, trong đó các giác quan đóng vai trò chủ đạo. Ví dụ, khi chúng ta đi vào một tiệm bánh lạ, ngửi thấy mùi thơm hấp dẫn của bánh mới nướng. Có lẽ nó hợp với mùi vị tương tự như đã từng được ngửi thấy trước đây, não cố gắng nhớ lại chính xác mùi vị đó, điều này có cảm giác như thể bạn đã người thấy mùi vị này trước đó.
-
Déjà vu là lỗi biên mục đơn giản ?Một giả thiết nữa lại cho rằng, các mạch bộ nhớ dài và ngắn hạn của não có thể bị sự cố khiến thủ thư của não làm việc không đúng quy trình, tạo ra lỗi biên mục đơn giản, giống như lỗi khi biên tập. Giả thiết bạn đang đi đến dự một bữa tiệc tại một ở căn hộ sang trọng với những người hoàn toàn mới chưa hề gặp bao giờ. Tuy nhiên, khi đi vào, bạn lại tràn ngập cảm giác rằng bạn đã ở từng có thời điểm tương tự như đã xảy ra trước đây. Cách bố trí nội thất của căn phòng, số lượng nhạc công đang chơi, mọi người vui vẻ với cốc rượu trong tay… bạn sẽ bị thuyết phục như thể đã từng trải nghiệm trước đây trong quá khứ, đó chính là déjà vu đang đưa bạn nhập cuộc. Điều gì đã xảy ra ra khiến chúng ta có được cảm giác déjà vu, xin thưa đó chính là bộ não của bạn không làm tốt chức năng vốn có
-
Khả năng nhớ của con người không tốtMột giả thuyết nổi bật và khá cơ bản là bộ nhớ của con người không tốt. Liên quan đến giả thiết này, trang tin Smithsonian.com đã lấy một ví dụ của giáo sư tâm lý học nhận thức người Colorado, Anne Cleary để giải thích. Giả sử, bạn đang tham gia chuyến đi đến Paris lần đầu và ghé thăm Louvre. Khi nhìn chằm chằm vào kim tự tháp thủy tinh, người ta lại có được cảm giác quen thuộc déjà vu, mặc dù trước đây bạn chưa bao giờ đến Louvre, vì sao lại có hiện tượng này? Rất có thể não bộ của bạn có thể không tìm được bộ nhớ quan trọng, điều này có thể giải thích tại sao Louvre lại quen thuộc.
-
Déjà vu là biểu hiện của bệnh động kinhMột khía cạnh ít biết, người bị động kinh cũng cảm giác cảm giác quen thuộc và thường xuyên hơn về déjà vu so với những người không có rối loạn này. Theo nghiên cứu, nhiều bệnh nhân động kinh cho hay họ có cảm giác déjà vu trước khi cơn động kinh bắt đầu. Trên thực tế, mối liên quan giữa chứng động kinh và déjà vu đã được nhắc đến từ năm 1888, mặc dù hồi đó y khoa của nhân loại còn lạc hậu, không biết cách để kiểm tra não và những gì về déjà vu còn rất sơ khai.
-
Déjà vu mãn tính là do tổn thương nãoDéjà vu mãn tính là căn bệnh nghiêm trọng và cũng là hình thức chứng tỏ cơ chế thần kinh là thủ phạm “chống lưng” cho déjà vu tái phát. Trong những trường hợp cực đoan, những người bị bệnh déjà vu mãn tính thường từ chối đọc báo hay xem truyền hình, bởi họ luôn có cảm giác như đã đọc hay xem tất cả trước đó. Ngay cả hành động đi đến cửa hàng tạp hóa cũng là là nỗi cực hình với nhóm người này, vì không thể phân biệt được vật dụng nào đã mua và chưa mua. Trong những trường hợp như vậy, déjà vu đã vượt qua ngưỡng thú vị, xảy ra ngẫu nhiên và trở thành một căn bệnh đích thực. Và, giống như hầu hết các căn bệnh trong y học, nó phải có một nguyên nhân cụ thể.
-
Khả năng tiên tri: Trong quá trình sinh hoạt, giao tiếp hằng ngày, bộ não con người có khả năng tự sắp xếp, liên kết các sự kiện và phân tích một cách lôgic, từ đó tạo ra những hình ảnh, âm thanh, sự kiện có khả năng xảy ra trong tương lai và ghi vào vùng trí nhớ, điều này gần giống với phương pháp tiên tri. Khả năng tự sắp xếp và liên kết này của não người được hình thành và rèn luyện trong quá trình con người ta suy nghĩ và suy đoán có chủ ý. Vì thế, khi bắt gặp một trong những sự việc mà bộ não đã phân tích đúng thì lúc đó chúng ta sẽ có cảm giác “hình như” mình đã bắt gặp hoặc đã từng ở vào tình huống đó trong quá khứ.Có thể thấy rằng dù còn rất nhiều tranh cãi nhưng những giả thuyết đưa ra đều có chung một quan điểm đó là hiện tượng này vốn chỉ là một cơ chế mang tính sinh học của con người, hoàn toàn không có liên hệ gì đến những gì mà quan điểm nhiều người cho rằng đó là tiên tri, là du hành thời gian hay trải nghiệm tiền kiếp. Tuy nhiên Deja Vu và Deja Reve, cũng như mối liên hệ của chúng với giấc mơ và bộ não con người vẫn là những hiện tượng rất khó nghiên cứu và còn là thách thức lớn của khoa học hiện đại.Tổng hợp nhiều nguồn
